WAT IS HET? 

Luizen zijn insecten die op het haar van de mens kunnen voorkomen. Het zijn parasieten die zich voeden met menselijk bloed. Ze hechten zich vast aan de haren, steken hun zuigsnoet in de huid, en zuigen zich vol met bloed. Tijdens dat zuigen komt het speeksel van de luis in contact met je huid, wat de kenmerkende jeuk veroorzaakt. Luizen kennen een levenscyclus die bestaat uit een aantal fasen. Het duurt ongeveer 15 tot 20 dagen vooraleer een luis volwassen is. De gemiddelde levensduur bedraagt maximum een maand. Vrouwtjes zijn niet meer dan 3 mm lang en doorgaans iets groter dan mannetjes. Hoewel ze tot dezelfde familie behoren, zijn hoofd- en schaamluizen twee verschillende soorten: de hoofdluis leeft op het behaarde hoofd, de schaamluis in het schaam- of borsthaar en op wimpers en wenkbrauwen.

HOE VAAK KOMT HET VOOR? 

Luizen worden doorgegeven van mens tot mens (rechtstreeks of via mutsen, sjaals, handdoeken, haarborstels…). Daarom komen ze meestal voor bij mensen die in groep leven, zoals in scholen, internaten, kazernes e.d. Zo kan al snel een soort luizenplaag meerdere leden van die groep last bezorgen.

HOE KUN JE HET HERKENNEN? 

Op de plaatsen waar de luizen steken, ontstaan kleine jeukende knobbeltjes (papels), meestal meerdere bij elkaar. Als je goed kijkt, kun je de luizen zelf zien. De eitjes van de luizen (de neten) zitten stevig vastgekleefd aan de zijkant van de haren. Die kun je ook gewoon zien, en zelfs voelen als je het haartje tussen je vingers laat glijden. Als je zeker wilt zijn, kun je de luizen met een fijne kam ook uitkammen boven een wit blad papier. Zo zie je ze het best. Schaamluizen zitten in het schaamhaar, maar ook in de borstharen, wimpers en wenkbrauwen. Schaamluisbeten geven kleine grijsblauwe plekken.

HOE STELT JE ARTS DE AANDOENING VAST? 

Wie last heeft van luizen, weet dit meestal zelf voor hij naar de dokter stapt. De arts kan de luizen zelf vaststellen, en hij kan op zoek gaan naar de neten die aan de haren kleven. Soms legt hij hiervoor haren onder de microscoop.

WAT KUN JE ZELF DOEN? 

Luizen worden nog steeds in verband gebracht met slechte hygiëne, maar dat is een fabeltje. Daarom verzwijgen nog veel mensen uit schaamte dat ze luizen hebben. Helaas doet dit de verspreiding van luizen alleen maar toenemen. Als je kind luizen heeft, laat het dan zo snel mogelijk behandelen. Verwittig ook de school, zodat die kan nagaan of er nog gevallen zijn.
Je kunt de neten wegkammen met een luizenkam. Dat is een kam waarvan de tanden dichter dan 0,3 mm bij elkaar staan. Steeds vaker wordt de nat-kammethode gebruikt. Hierbij worden de haren eerst gewassen en ingewreven met haarbalsem (conditioner) en vervolgens uitgekamd met een luizenkam. Dit doe je twee keer per week, twee weken lang. Je kunt dit ook proberen als de producten die je arts heeft voorgeschreven, niet helpen. Sommige luizen hebben inderdaad een weerstand ontwikkeld tegen de bestaande luizenshampoos. Kam de haren altijd vanaf de wortel van het haar naar de punt toe.

WAT KAN JE ARTS DOEN? 

Je arts zal je een zogenaamde luizenshampoo, -spray of -lotion voorschrijven. Er bestaan verschillende producten die doeltreffend zijn. Eerste keuze is permethrine. Daarmee wrijf je de haren zorgvuldig in. Laat het product 10 minuten inwerken, en spoel daarna af. Controleer na één week of de luizen en neten verdwenen zijn. Indien niet, herhaal dan de behandeling.
Is het probleem na twee weken nog niet opgelost, dan wordt overgeschakeld op een ander product. Meestal wordt dan gekozen voor malathion dat twaalf uur op het haar moet blijven. Kijk uit dat er geen product in de ogen terechtkomt!

BRONNEN 

www.ebpnet.be
www.bcfi.be
www.huidziekten.nl (patiëntenfolder hoofdluizen)
www.zorg-en-gezondheid.be/luizen